Όπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές στον R1 Vibes, η μουσική είναι μια αναδρομή σε ιστορικά γεγονότα.
Σήμερα που είναι η Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Ηνωμένων Εθνών για τα θύματα της δουλείας και το διατλαντικό εμπόριο σκλάβων, θέλουμε να δούμε πως η μουσική επηρεάστηκε από την πιο σκοτεινή στιγμή της ανθρωπότητας.
Όταν αναφερόμαστε στο διατλαντικό εμπόριο σκλάβων, μιλάμε για τη φρίκη της δουλείας και της καταπίεσης των ανθρώπων.
Οι Αφροαμερικανοί ένιωσαν (-νιώθουν) στο πετσί τους όλη αυτή την καταπίεση, αλλά άφησαν πίσω τους και μια τεράστια πολιτισμική κληρονομιά.
Μια κληρονομιά που άλλαξε την πορεία της μουσικής, αναδεικνύοντας σπουδαίους καλλιτέχνες και εξαιρετικά τραγούδια.
Σε μεγάλο βαθμό η Rock διαμορφώθηκε από τα υποπροϊόντα αυτής της αντίστασης όπως: blues, jazz, rock ‘n’ roll, gospel και πολλά άλλα.
Αν και οι συνέπειες της δουλείας εξακολουθούν να στοιχειώνουν μεγάλο μέρος του κόσμου μας, μας έχουν κληροδοτήσει αμέτρητα πολιτιστικά δώρα.
Ας δούμε ένα ελάχιστο δείγμα από αυτά τα υπέροχα δώρα.…
Song of the Free
Το “Song of the Free” είναι ένα τραγούδι που γράφτηκε το 1860.
Αναφέρεται σε έναν άντρα που δραπετεύει από τη δουλεία στο Τενεσί και οδεύει προς τον Καναδά μέσω του Underground Railroad.
Ουσιαστικά δηλώνει ρητά την έλλειψη ελευθερίας που βιώνων (βιώνουν) οι Αφροαμερικανοί και την υποτέλεια τους από τους λευκούς που τους ελέγχουν.
Παράλληλα υπογραμμίζει τους κινδύνους που ήταν διατεθειμένοι να αντιμετωπίσουν για να ξεφύγουν από την υποδούλωση, συμπεριλαμβανομένου του θανάτου.
Η μελωδία του τραγουδιού «πατάει» στη σύνθεση του “Oh! Susanna” του Stephen Foster, το οποίο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1848.
Slave Songs
Αξίζει να σημειώσουμε πως το 1867, οι William Francis Allen, Charles Pickard Ware και Lucy McKim-Garrison συνέταξαν τα “Slave Songs των Ηνωμένων Πολιτειών“.
Είναι η πρώτη συλλογή αφροαμερικανικής μουσικής που δημοσιεύθηκε ποτέ και αποτελείται από 137 τραγούδια.
Lift Ev’ry Voice and Sing
Το “Lift Ev’ry Voice and Sing” γράφτηκε αρχικά ως ποίημα από τον εκπαιδευτικό James Weldon Johnson, με συνοδευτική μουσική που δημιουργήθηκε από τον αδελφό του, John Rosamond Johnson.
Οι στίχοι απαγγέλθηκαν από 500 μαθητές στις 12 Φεβρουαρίου 1900, στο Τζάκσονβιλ της Φλόριντα για να γιορτάσουν τα γενέθλια του Προέδρου Abraham Lincoln.
Κατά τη σύνθεση, ο Johnson προσπάθησε να γράψει στίχους που μίλαγαν για τις τραυματικές αλλά και θριαμβευτικές ζωές των προγόνων του.
Παράλληλα το “Lift Ev’ry Voice and Sing” έγινε γνωστό ως “Black National Anthem” και εξακολουθεί να ακούγεται σε σημαντικές εκδηλώσεις και λειτουργίες μέχρι και σήμερα.
Wade in the Water
Το “Wade in the Water” δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά επίσημα το 1901, αν και μετράει πολλά χρόνια πριν.
Οι μελετητές πιστεύουν ότι αυτό το τραγούδι χρησιμοποιήθηκε για τη μετάδοση μυστικών κωδικών σε φυγάδες.
Είναι ένα τραγούδι που επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την ιστορία της μουσικής γενικότερα,
Οι εκτελέσεις πολλές με πιο γνωστές αυτές των: Eva Cassidy, Billy Preston και φυσικά της Nina Simone.
Πιο πρόσφατη είναι αυτή των The Big Push σε πιο blues Rock μελωδία.
Follow the Drinkin’ Gourd
Το “Following the Drinking Gourd” είναι ένα αφρικανικό αμερικανικό folk τραγούδι που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1928.
Ενώ το τραγούδι μπορεί να αναφέρεται σε κάποιο χαμένο κομμάτι της ιστορίας, η προέλευση και το πλαίσιο παραμένουν μυστήριο.
Πιστεύεται ότι ο Harriet Tubman χρησιμοποίησε τραγούδια σαν αυτό για να καθοδηγήσει τους σκλάβους που έτρεχαν στον Underground Railroad.
Οι εκτελέσεις είναι πολλές και διαφορετικές μεταξύ αυτών και το “Song of the Underground Railroad” του John Coltrane που βασίζεται στη μελωδία του τραγουδιού.
Strange Fruit
Το “Strange Fruit“, είναι ένα τραγούδι που έγινε γνωστό από την Billie Holiday.
Οι στίχοι του γράφτηκαν το το 1937 από τον Abel Meeropol, έναν Εβραίο δάσκαλο γυμνασίου και ακτιβιστή πολιτικών δικαιωμάτων από το Μπρονξ.
Ο Meeropol εμπνεύστηκε τους στίχους όταν είδε μια φωτογραφία δύο σκλάβων να έχουν λυγίσει υπό την πίεση των δεσμών τους.
Οι μυστηριώδεις, θλιβεροί στίχοι είναι μια οδυνηρή περιγραφή του φρικτού πόνου που βίωναν οι κοινότητες των μαύρων στο Νότο.
Η Billie Holiday όταν άκουσε τους στίχους ήθελε να το ερμηνεύσει καθώς τις θύμισαν τον πατέρα της που πέθανε όταν γιατροί του αρνήθηκαν τη νοσηλεία, επειδή ήταν μαύρος.
Swing Low, Sweet Chariot
Το “Swing Low, Sweet Chariot” είναι ένα τργούδι που δεν γνωρίζουμε ποιος το έγραψε και πότε.
Αυτό που γνωρίζουμε είναι πως είναι αφιερωμένο στην Harriet Tubman, η οποία καθοδήγησε τους Μαύρους στην ελευθερία μέσω του Underground Railroad.
Μελετητές αναφέρουν πως οι στίχοι του ήταν μια μορφή κωδικοποιημένης επικοινωνίας για να μπορέσουν να ξεφύγουν από τη δουλεία.
Η μελωδία ήταν το σήμα ότι έφτασε η ώρα για απόδραση.
Το τραγούδι, το οποίο εξακολουθεί να ερμηνεύεται συνήθως σε εκκλησίες, ακούστηκε στην κηδεία της Tubman το 1913.
***
Παρά τα υπέροχα αυτά δώρα που μας άφησαν, είναι γνωστό πως η ιστορία έχει την τάση να επαναλαμβάνεται με τα ίδια ακριβώς μοτίβα.
Η δουλεία δεν έχει εξαλειφθεί, αντίθετα υπάρχουν νέες μορφές της σε έναν κόσμο που αν και είναι «μοντέρνος» εξακολουθεί να έχει βαθιά ελαττώματα.
Μπορεί η μουσική να αντιστέκεται ακόμα απέναντι σε οποιασδήποτε μορφής δουλείας, αλλά η άγνοια και η αδιαφορία έχουν μεγαλύτερη δύναμη…
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η δουλεία ήταν ευρέως διαδεδομένη σε όλους τους αρχαίους πολιτισμούς του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των:
Κινεζικών, Ιαπωνικών, Πολυνησιακών, Ινδικών, αλλά και πολλών λαών της Ευρώπης.
Δυστυχώς το κακό παρελθόν μας είναι ακόμα εδώ και επαναλαμβάνεται!