Δεν είναι λίγοι αυτοί, που πιστεύουν πως το πραγματικό δεν είναι αυτό που φαίνεται, αλλά το αόρατο.
Ένας φιλόσοφος ή/και ένας απλά «φιλοσοφημένος» θα συμφωνούσαν σε αυτό το θεώρημα.
Οι ψυχολόγοι και κάποιοι ιστοριοδίφες, πάντως, το ασπάζονται.
Οι ποιητές θα συμπλήρωναν πως από μια σχεδόν αόρατη σπίθα δημιουργούνται οι πιο μεγάλες «φωτιές».
Και στη μουσική τα πράγματα λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο.
Μια «μικρή» μελωδική ευρεσιτεχνία, μπορεί να δημιουργήσει ολόκληρο μουσικό κίνημα, ακόμα κι ένα διαφορετικό κούρδισμα της κιθάρας.
Σε μια τέτοια κατηγορία τραγουδιών ή «σπιθών», ανήκει και το σχεδόν αρχετυπικό “Damaged Goods” των Gang of Four.
Damaged Goods
Ήταν το πρώτο τους single και ουσιαστικά το εισιτήριο τους στον κόσμο της μουσικής.
Αρχικά κυκλοφόρησε στις 13 Οκτωβρίου του 1978 από την ανεξάρτητη Fast Product.
Μετά από έναν χρόνο σχεδόν, (Σεπτέμβριο του 1979), κυκλοφόρησε στο εμβληματικό “Entertainment!” άλμπουμ, (από την EMI Records).
Ένα τραγούδι που έγινε η βασική επιρροή για καλλιτέχνες όπως ο Kurt Cobain των Nirvana και ο Flea των Red Hot Chili Peppers.
Το αρχικό τέμπο, με το οποίο ξεκινάει το τραγούδι, και θεμέλιο για όλη τη σύνθεση, αποτελεί μια καινοτομία για εκείνη την εποχή.
Αργότερα, το ίδιο μοτίβο θα χρησιμοποιηθεί από αρκετές μπάντες, μεταξύ αυτών και από τους δικούς μας, «Τρύπες».
Ο συνδυασμός της funk με την punk, ήταν πραγματικά μια πρωτοπορία για τη μουσική.
Τα φωνητικά του Jon King ακούγονται σαν θρήνος και προστίθεται μια, σχεδόν, rap απαγγελία.
Ήταν ένας τρόπος απαγγελίας ποίησης, ο οποίος χρησιμοποιούταν ήδη στην jazz και έχει τις ρίζες του στην ανατολική Αφρική (Kikuyu).
Στο συγκεκριμένο τραγούδι, την απαγγελία κάνει ο κιθαρίστας του συγκροτήματος, Andy Gill.
Μπορεί να χαρακτηριστεί και σαν μια χορευτική pop σύνθεση, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια νέα έκφραση της punk.
Τα «αγανακτισμένα» φωνητικά του Jon King, το βγάζουν από αυτήν την κατηγορία.
Πέρα όμως, από τις μουσικές καινοτομίες, το τραγούδι παρουσιάζει και στιχουργικό ενδιαφέρον.
Οι στίχοι
Καταρχήν, ο τίτλος του τραγουδιού αναφέρεται σε ένα πρόσωπο, το οποίο δείχνει να έχει πολύ καλό χαρακτήρα, αλλά δεν ισχύει.
Αποτέλεσμα ψυχολογικών τραυμάτων, τα οποία δημιουργήθηκαν κατά το παρελθόν.
Μια ακόμα ερμηνεία αφορά τα δημόσια πρόσωπα, των οποίων η φήμη έχει καταστραφεί.
Κατά μια ακόμα ερμηνεία το “Damaged Goods” αναφέρεται απλά σε μια “slut”, με όλη τη σημασία της λέξης αυτής.
Αν και οι στίχοι είναι διφορούμενοι, μιλάνε ξεκάθαρα για σεξιστικές πολιτικές, είτε επιχειρήσεων, είτε ακόμα και κρατών.
Όπου μια γυναίκα θεωρείται απλά ένα αντικείμενο προς πώληση.
Ο Kevin J.H. Dettmar, συγγραφέας του βιβλίου “Gang of Four‘s Entertainment!”, υποστηρίζει πως ο ήρωας του τραγουδιού δεν έχει καν την στοιχειώδη αυτογνωσία.
Ο τότε τραγουδιστής της μπάντας, ο Jon King, ο οποίος είναι και συνδημιουργός των στίχων, αναφέρει στο περιοδικό “Clash” το 2009 πως τους εμπνεύστηκε.
Η έμπνευση
Η βασική πηγή της έμπνευσής του ήταν ένα σλόγκαν σε ένα υποκατάστημα της αλυσίδας σούπερ μάρκετ Morrisons στο Leeds.
Πιο συγκεκριμένα, ένα ηλιόλουστο Σάββατο έψαχναν για προσφορές σε κάποια σουπερμάρκετ…
Έψαχναν για φασόλια σε κονσέρβα, όταν παρατήρησαν το σχεδόν απελπιστικό, κατά τον ίδιο, σλόγκαν του εν λόγω καταστήματος.
Η φράση ήταν: “Η αλλαγή θα σας κάνει καλό”.
Όπου οι δύο σημασίες της λέξης, χρήματα και αλλαγή, στριφογύρισαν στο μυαλό του μουσικού.
Η μόνη σκέψη του εκείνη την ώρα ήταν: «Κάποιος πλήρωσε για αυτήν βλακεία/σκουπίδι».
Από την άλλη η καλλιτεχνική του ευφυΐα, πήρε γρήγορες στροφές και σκέφτηκε να το χρησιμοποιήσει σαν αρχικό στίχο.
Ο Andy Gill, κιθαρίστας συμπλήρωσε έναν στίχο ακόμα:
“Damaged goods, send them back“, ο οποίος μπήκε στην μέση του τραγουδιού.
Ο στόχος ήταν το τραγούδι να μιλάει για μια καταδικασμένη σχέση.
Αργότερα πήρε μια πιο πολιτική και ιδεολογική σημασία.
Ακόμα και σήμερα, τέσσερις δεκαετίες μετά, οι στίχοι είναι πηγή πολλών ερμηνειών.
Το τραγούδι, αν και είχε αρκετή επιτυχία, δεν πρόσφερε καθόλου χρήματα στην μπάντα.
Ήταν, όμως, το εισιτήριο για να υπογράψουν στην EMI Records για το πρώτο ολοκληρωμένο τους άλμπουμ.
Οι εικόνες
Το εξώφυλλο του single, έχει κι αυτό το δικό του σημειολογικό ενδιαφέρον.
Είναι εμπνευσμένο από το κίνημα Καταστασιακή Διεθνής ή ομάδα των Σιτουασιονιστών ή Σιτουασιονιστική ομάδα (γαλ. Internationale situationniste).
Συγκροτήθηκε από θεωρητικούς καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, πολιτικούς και άλλους.
Ήταν μια μικρή ομάδα αποτελούμενη από 40 έως 75 άτομα.
Η δράση τους επηρέασε την πολιτική γραμμή της Αριστεράς και των Aναρχικών καθώς και τα γεγονότα που ξέσπασαν τον Μάιο του “68 στην Γαλλία.
Στον τομέα της τέχνης επηρέασαν την μαζική κουλτούρα.
H ομάδα διαλύθηκε το 1972.
Μια ακόμα σημασιολογία προέρχεται από το κίνημα της Αποδόμησης, το οποίο έγινε γνωστό από το Γάλλο φιλόσοφο Jacques Derrida, κατά τη δεκαετία του ‘60.
Η μαύρη γραμματοσειρά σε ροζ φόντο θυμίζει έντονα το λογοτεχνικό περιοδικό Blast, το οποίο κυκλοφόρησε μόλις σε 2 τεύχη.
Το πρώτο κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1914 και το δεύτερο έναν χρόνο αργότερα.
Το περιοδικό εκπροσωπούσε το καλλιτεχνικό κίνημα του Βορτισισμού.
Μια βραχύβια καλλιτεχνική κίνηση με διάρκεια ζωής μόλις τρία χρόνια.
Το οπισθόφυλλο έχει μια φωτογραφία μια γυναίκας ταυρομάχου, η οποία σκοτώνει έναν ταύρο…
Και ένα γράμμα στον Bob Last, ιδιοκτήτη της δισκογραφικής Fast Product.
Το τρίλεπτο αυτό τραγούδι, πέραν του ότι αποτελεί συμπυκνωμένη γνώση, είναι και μια μουσική σπίθα, η οποία δημιούργησε πολλές μελωδικές «πυρκαγιές».
Αξίζει να σημειωθεί πως και η ομώνυμη, του τραγουδιού, ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρεία, εμπνεύστηκε το όνομά της από αυτό.